تهدید پنهان میکروپلاستیک ها برای سلامت انسان

پژوهش های اخیر نشان داده اند که میکروپلاستیک ها نه تنها در آب، غذا و هوا حضور دارند، بلکه توانایی نفوذ به بافت استخوان انسان را نیز دارند. این کشف شوکه کننده ثابت می کند که آلودگی پلاستیکی دیگر تنها یک مشکل محیط زیستی نیست، بلکه به تهدیدی مستقیم برای سلامت استخوان ها و سیستم اسکلتی ما تبدیل شده است.

گسترش جهانی میکروپلاستیک ها

میکروپلاستیک ها ذراتی کوچک تر از پنج میلی متر هستند که از تجزیه پلاستیک های بزرگ تر یا به طور مستقیم در صنایع نفتی تولید می شوند. این ذرات اکنون به طور گسترده در طبیعت پراکنده شده اند و پژوهش ها نشان می دهد انسان ها روزانه مقدار قابل توجهی از آن ها را از راه غذا و آب آشامیدنی دریافت می کنند.

نفوذ به اندام های حیاتی بدن

تا پیش از این، حضور میکروپلاستیک ها در مدفوع، جفت جنین، ریه ها، اندام های تولیدمثل و حتی مغز انسان گزارش شده بود. اما شواهد تازه تأیید می کند که این ذرات قادرند به لایه های عمیق تر بدن، از جمله بافت استخوانی و مغز استخوان نیز نفوذ کنند.

پژوهش های علمی گسترده

بررسی ای که بر پایه 62 مطالعه علمی انجام شده است، نشان می دهد که میکروپلاستیک ها و نانوپلاستیک ها تأثیرات مستقیم بر سلامت اسکلت بدن دارند. این تحقیقات نه تنها وجود این ذرات در استخوان را نشان داده اند، بلکه آثار بالقوه آن ها بر فرآیندهای متابولیک سلول های استخوانی را نیز آشکار کرده اند.

تأثیر مستقیم بر متابولیسم استخوان

طبق گفته رودریگو بوئنو دِ اولیویرا، پژوهشگر دانشگاه ایالتی کمپیناس، میکروپلاستیک ها می توانند روند متابولیسم مغز استخوان را مختل کنند. این اختلال ممکن است باعث کاهش توانایی بدن در بازسازی استخوان های آسیب دیده و کند شدن روند ترمیم شود.

شواهد انسانی و حیوانی

برخی از مطالعات انسانی نشان داده اند که ذرات پلاستیکی پس از ورود به جریان خون در نهایت در بافت استخوان رسوب می کنند. همچنین مطالعات حیوانی نیز اثبات کرده اند که تجمع میکروپلاستیک ها با کاهش رشد طبیعی استخوان ها ارتباط مستقیم دارد.

اثرگذاری بر سلول های استخوانی

میکروپلاستیک ها بیشترین اثر خود را روی سلول هایی به نام «استئوکلاست ها» می گذارند. این سلول ها مسئول شکستن بافت استخوانی قدیمی و تحریک رشد سلول های جدید هستند. هرگونه اختلال در عملکرد استئوکلاست ها می تواند باعث شکنندگی و کاهش استحکام استخوان ها شود.

نتایج آزمایشگاهی هشداردهنده

آزمایش های انجام شده روی سلول های استخوانی در محیط آزمایشگاهی نشان داده اند که میکروپلاستیک ها می توانند بقای سلول ها را کاهش دهند، روند پیری سلولی را تسریع کنند و فرآیند تمایز سلول ها به انواع موردنیاز برای استخوان سازی را مختل کنند. این اثرات در کنار التهاب ناشی از ذرات، خطری جدی برای سلامت اسکلتی به شمار می روند.

ارتباط با بیماری پوکی استخوان

هم زمان با افزایش آمار جهانی ابتلا به پوکی استخوان، پژوهشگران احتمال می دهند میکروپلاستیک ها در تشدید این بیماری نقش داشته باشند. هرچند افزایش سن و مصرف الکل نیز از عوامل مؤثر هستند، اما وجود این ذرات می تواند روند بیماری را تسریع کند.

افزایش تولید پلاستیک در جهان

با وجود هشدارهای جدی دانشمندان، تولید پلاستیک همچنان رو به افزایش است. در حال حاضر سالانه حدود 400 میلیون تُن پلاستیک تولید می شود که نه تنها باعث آلودگی می گردد، بلکه انتشار 1٫8 میلیارد تُن گاز گلخانه ای را نیز به همراه دارد.

تهدیدی برای محیط زیست و انسان

این روند افزایشی به معنای آن است که هم محیط زیست و هم سلامت انسان بیش ازپیش در معرض خطر قرار می گیرند. میکروپلاستیک ها از طریق زنجیره غذایی وارد بدن می شوند و حذف آن ها از چرخه طبیعت تقریباً غیرممکن به نظر می رسد.

نیاز به تحقیقات عمیق تر

دانشمندان تأکید می کنند که هنوز بسیاری از سازوکارهای ورود و تأثیر میکروپلاستیک ها ناشناخته است. بنابراین نیاز به سرمایه گذاری های گسترده تر در تحقیقات این حوزه احساس می شود تا راهکارهای عملی برای کاهش اثرات آن ارائه گردد.

راهکارهای کاهش تماس روزمره

تا زمان دستیابی به نتایج قطعی، بهترین راهکار کاهش تماس مستقیم با میکروپلاستیک هاست. استفاده از فیلترهای پیشرفته در آب آشامیدنی می تواند بخشی از این ذرات را حذف کند و خطر ورودشان به بدن را کاهش دهد.

نقش تغییر سبک زندگی

مصرف کمتر بطری های پلاستیکی یک بارمصرف، انتخاب پوشاک ساخته شده از الیاف طبیعی مانند پنبه یا پشم و کاهش استفاده از محصولات پلاستیکی در زندگی روزمره می تواند در کاهش ورود میکروپلاستیک ها به بدن بسیار مؤثر باشد.

آینده ای پرچالش برای سلامت بشر

با وجود تلاش های علمی، خطر میکروپلاستیک ها همچنان پابرجاست و آینده ای پرچالش برای سلامت انسان و محیط زیست ترسیم می کند. تنها با آگاهی، تحقیقات گسترده و تغییر سبک زندگی می توان اثرات این مهاجمان نامرئی را کنترل کرد.