رکوردشکنی انرژی خورشیدی در 2024؛ اما افزایش مصرف گاز طبیعی، انتشار گازهای گلخانه ای را بالا برد

در سال 2024، صنعت انرژی به نقطه عطفی مهم رسید؛ انرژی خورشیدی بیش از هر زمان دیگری رشد کرد و رکوردهای جدیدی را در تولید برق پاک به ثبت رساند. با این حال، افزایش مصرف گاز طبیعی توسط صنعت باعث شد که میزان انتشار گازهای گلخانه ای همچنان رو به افزایش باشد. این مسئله نشان می دهد که انتقال به انرژی های تجدیدپذیر هنوز با چالش هایی همراه است و وابستگی به سوخت های فسیلی همچنان مانعی برای کاهش اثرات تغییرات اقلیمی محسوب می شود.

رشد بی سابقه انرژی خورشیدی در سال 2024

در سال 2024، ظرفیت نصب شده نیروگاه های خورشیدی در سطح جهانی افزایش چشمگیری داشت. دلایل اصلی این رشد شامل:

کاهش هزینه پنل های خورشیدی و تجهیزات مرتبط، که سرمایه گذاری در این بخش را جذاب تر کرد.

حمایت دولت ها از پروژه های تجدیدپذیر با ارائه یارانه ها و معافیت های مالیاتی.

پیشرفت فناوری در ذخیره سازی انرژی، که به پایداری شبکه های خورشیدی کمک کرده است.

افزایش تقاضا از سوی صنایع و مصرف کنندگان، که به دنبال جایگزینی انرژی های فسیلی با گزینه های پایدار هستند.

طبق گزارش های بین المللی، ظرفیت جدید نصب شده نیروگاه های خورشیدی در سال 2024 از 300 گیگاوات فراتر رفت که یک رکورد بی سابقه محسوب می شود. چین، ایالات متحده، هند و اتحادیه اروپا همچنان در صدر لیست سرمایه گذاران در حوزه انرژی خورشیدی قرار دارند.

چرا انتشار گازهای گلخانه ای افزایش یافت؟

با وجود رشد سریع انرژی خورشیدی، میزان انتشار گازهای گلخانه ای در سال 2024 نه تنها کاهش نیافت، بلکه افزایش یافت. دلیل اصلی این اتفاق، افزایش مصرف گاز طبیعی در صنعت انرژی بود. برخی از مهم ترین دلایل این وابستگی مداوم به گاز طبیعی شامل:

عدم توسعه کافی زیرساخت های ذخیره سازی انرژی خورشیدی که باعث شد در ساعات بدون تابش خورشید، نیروگاه ها به گاز طبیعی متکی باشند.

افزایش تقاضای برق در جهان، که موجب شد بسیاری از کشورها برای تأمین نیاز خود همچنان از نیروگاه های گازسوز استفاده کنند.

افزایش قیمت و محدودیت دسترسی به انرژی های تجدیدپذیر در برخی مناطق، که باعث شد برخی کشورها به سوخت های فسیلی به عنوان گزینه پشتیبان متوسل شوند.

عدم تعطیلی کامل نیروگاه های گازسوز و زغال سنگی قدیمی که همچنان به انتشار دی اکسید کربن ادامه می دهند.

طبق گزارش های آژانس بین المللی انرژی، مصرف گاز طبیعی در سال 2024 بیش از 3٪ افزایش یافت که این امر تأثیر منفی قابل توجهی بر روند کاهش انتشار کربن گذاشت.

چالش های صنعت انرژی برای کاهش انتشار کربن

در حالی که جهان به سمت انرژی های پاک حرکت می کند، اما همچنان موانع زیادی برای حذف کامل سوخت های فسیلی وجود دارد. برخی از مهم ترین چالش ها شامل:

عدم توسعه کافی باتری های ذخیره ساز انرژی: یکی از مشکلات اصلی انرژی خورشیدی این است که تأمین برق در شب یا در روزهای ابری دشوار است. هنوز فناوری های ذخیره سازی انرژی به اندازه کافی پیشرفت نکرده اند تا جایگزین کاملی برای نیروگاه های گازسوز باشند.

هزینه های بالای انتقال به انرژی های تجدیدپذیر: اگرچه قیمت پنل های خورشیدی کاهش یافته، اما هزینه های زیرساختی برای جایگزینی نیروگاه های سنتی همچنان بالاست و بسیاری از کشورها هنوز آماده این تغییر بزرگ نیستند.

مقاومت صنایع سنتی: بسیاری از صنایع، به ویژه شرکت های بزرگ نفت و گاز، همچنان به دنبال حفظ سهم بازار خود هستند و در برابر تغییرات سریع مقاومت می کنند.

نیاز به سیاست های قوی تر برای حذف تدریجی سوخت های فسیلی: بسیاری از کشورها هنوز برنامه مشخصی برای خروج از مصرف گاز طبیعی و زغال سنگ ندارند و تنها به افزایش سرمایه گذاری در تجدیدپذیرها اکتفا کرده اند.

آینده انرژی؛ آیا وابستگی به گاز طبیعی کاهش خواهد یافت؟

کارشناسان معتقدند که برای کاهش واقعی انتشار گازهای گلخانه ای، جهان باید روی توسعه زیرساخت های پایدارتر تمرکز کند. برخی از اقداماتی که می تواند به کاهش وابستگی به گاز طبیعی و کاهش انتشار کربن کمک کند شامل:

افزایش سرمایه گذاری در فناوری های ذخیره سازی انرژی، مانند باتری های لیتیوم-یونی و هیدروژن سبز.

بستن نیروگاه های گازسوز قدیمی و جایگزینی آن ها با نیروگاه های خورشیدی و بادی مدرن.

توسعه شبکه های هوشمند برق که بتوانند بهینه تر از انرژی های تجدیدپذیر استفاده کنند.

وضع قوانین سخت گیرانه تر برای کاهش انتشار کربن در صنایع سنگین.

سال 2024 نقطه عطفی مهم برای گسترش انرژی خورشیدی در جهان بود، اما همچنان راه زیادی تا حذف کامل سوخت های فسیلی و تحقق هدف های جهانی کاهش تغییرات اقلیمی داریم. نیاز به پیشرفت های بیشتر در فناوری های ذخیره سازی، زیرساخت ها و سیاست گذاری های اقلیمی برای رسیدن به این هدف ها ضروری است.