هوش مصنوعی ای که با قاطعیت، اشتباه می کند!

مدل های جدید و خطری نگران کننده

OpenAI اخیراً از مدل های جدید ChatGPT با نام های GPT-4o و o4-mini رونمایی کرده؛ مدل هایی که از نظر سرعت، دقت و توانایی تحلیل، یک جهش بزرگ محسوب می شوند. اما در کنار این پیشرفت ها، یک مشکل جدی وجود دارد: اعتمادبه نفس دروغین. این مدل ها ممکن است با لحنی بسیار قانع کننده، اطلاعاتی کاملاً غلط ارائه دهند.

گزارش رسمی OpenAI: توهم دو برابر بیشتر!

طبق گزارش رسمی خود شرکت OpenAI، مدل های جدید دو برابر بیشتر از نسخه های قبلی دچار خطای «توهم» یا Hallucination می شوند. به زبان ساده، مدل ممکن است اطلاعاتی تولید کند که ساختگی و نادرست است، اما آن را با چنان منطق و اعتمادبه نفسی ارائه می دهد که به راحتی قابل باور است.

تحلیل بیش از حد و گم کردن واقعیت

یکی از دلایل اصلی این پدیده، توانایی بالا و خلاقیت مدل ها در تحلیل، فرضیه سازی و نتیجه گیری است. این قابلیت ها که در ظاهر مزیت هستند، گاهی باعث می شوند مدل ها از مرز واقعیت عبور کنند و وارد قلمرو خیال شوند. این خطر زمانی جدی تر می شود که کاربر، آنچه را می شنود یا می خواند، به عنوان حقیقت بپذیرد.

کاربردهای حساس و نگرانی جدی

در حوزه هایی مانند مشاوره پزشکی، حقوقی، یا تصمیم گیری های مالی، حتی یک خطای کوچک از سوی مدل هوش مصنوعی می تواند عواقب جبران ناپذیری داشته باشد. تصور کنید فردی بر اساس توصیه غلط یک مدل هوش مصنوعی، دارویی مصرف کند یا تصمیم مهمی بگیرد؛ اینجا دیگر بحث صرفاً «اشتباه» نیست، بلکه مسئله «سلامت و ایمنی» انسان ها مطرح است.

با افزایش قدرت مدل های زبان، مسئولیت کاربران هم بیشتر می شود. حالا دیگر لازم است هنگام استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی، نه تنها پاسخ ها را بخوانیم، بلکه آن ها را ارزیابی و بررسی کنیم. یادگیری تفکر انتقادی و راستی آزمایی محتوا در کنار استفاده از این ابزارها حیاتی شده است.