ارتش ربات های 138 میلیارد دلاری چین و سهم کوچک ایران در دنیای فناوری

سرمایه گذاری عظیم چین در صنعت رباتیک

چین با اختصاص بودجه ای 138 میلیارد دلاری برای توسعه رباتیک، عملاً نشان داده که آینده صنایع، خدمات و حتی زندگی روزمره را در دستان خود می بیند. این سرمایه گذاری نه تنها در مقیاس جهانی بی سابقه است، بلکه از کل سرمایه گذاری های اروپا و آمریکا نیز فراتر می رود. چنین ارقامی بیانگر این است که دولت چین نگاه رباتیک را صرفاً یک پروژه فناورانه نمی بیند، بلکه آن را به عنوان راهبردی کلان برای تسلط بر اقتصاد و فناوری آینده تلقی می کند.

چین و هدف گذاری تولید انبوه ربات های انسان نما

طبق پیش بینی ها، چین تنها در همین سال بیش از 10 هزار ربات انسان نما تولید خواهد کرد. این رقم معادل بیش از نیمی از تولید جهانی در این حوزه است. حضور چنین حجمی از تولید نه تنها چین را در جایگاه پیشرو مطلق قرار می دهد، بلکه سایر کشورها را به مصرف کنندگان وابسته به این فناوری تبدیل خواهد کرد. این سطح از تولید انبوه، چین را قادر می سازد تا هزینه ها را کاهش داده و صادرات گسترده ربات ها را به سایر کشورها آغاز کند.

رویکرد استراتژیک چین به رباتیک

رباتیک در چین یک صنعت تجاری ساده نیست، بلکه به بخشی از سیاست های ملی تبدیل شده است. دولت چین به طور مستقیم از شرکت های فناورانه حمایت می کند و آن ها را با وام های کلان، معافیت های مالیاتی و زیرساخت های صنعتی تقویت می نماید. هدف نهایی این کشور، رسیدن به جایگاهی است که ربات ها به اندازه تلفن های هوشمند در زندگی روزمره مردم جهان حضور داشته باشند.

فاصله عمیق ایران با مسیر جهانی فناوری

در ایران اما وضعیت متفاوت است. نمایشگاه الکامپ 28 نشان داد که شکاف میان ایران و قدرت های جهانی فناوری بسیار عمیق است. درحالی که چین و آمریکا مشغول رقابت بر سر ساخت ارتش های رباتیک هستند، ایران توانست تنها یک ربات وارداتی را در نمایشگاه به نمایش بگذارد. این مسئله بازتابی از نبود برنامه ریزی کلان و سرمایه گذاری جدی در حوزه رباتیک در کشور است.

ربات چهارپای B2؛ مهمان پر سر و صدای الکامپ

ستاره نمایشگاه امسال، ربات چهارپای B2 ساخت شرکت چینی Unitree بود. این ربات با ظاهر سگ مانند و حرکات انعطاف پذیر خود، توجه صدها نفر از بازدیدکنندگان را جلب کرد. انعطاف حرکتی و طراحی صنعتی این ربات به حدی واقع گرایانه بود که برخی از تماشاگران با دیدن آن دچار شگفتی و حتی کمی ترس شدند.

واکنش های متفاوت بازدیدکنندگان ایرانی

رفتار مردم در مواجهه با ربات B2 بسیار جالب بود. عده ای با شور و اشتیاق از حرکات ربات فیلمبرداری می کردند و تلاش می کردند لحظه ای از نمایش آن را از دست ندهند. در مقابل، برخی دیگر با نوعی نگرانی و فاصله گرفتن، سعی می کردند از نزدیک شدن به ربات خودداری کنند. این واکنش ها نشان دهنده همزمانی ترس، کنجکاوی و هیجان در برخورد جامعه ایران با فناوری های نوین است.

کاربردهای صنعتی و امدادی ربات B2

ربات B2 صرفاً یک ابزار نمایشی نیست، بلکه برای مأموریت های صنعتی و امدادی طراحی شده است. این ربات می تواند در محیط های آلوده و سمی فعالیت کند، عملیات بازرسی در معادن انجام دهد و حتی در شرایط بحرانی مانند زلزله یا آتش سوزی برای نجات جان انسان ها وارد عمل شود. توانایی حرکت در مناطق صعب العبور، مانند کوهستان ها یا فضاهای بدون اکسیژن، باعث شده این ربات در سطح جهانی توجه صنایع و سازمان های امدادی را به خود جلب کند.

نقش شرکت سپید داینامیک و رایتل در واردات

این ربات توسط شرکت سپید داینامیک به ایران وارد شد و دلیل حضور آن در غرفه رایتل نیز اتصال به شبکه از طریق سیم کارت بود. با این فناوری، امکان کنترل ربات از راه دور فراهم می شود و داده های محیطی در لحظه به کاربر ارسال می گردد. در واقع، تنها سهم ایران از این فناوری، ارائه زیرساخت ارتباطی برای استفاده از یک محصول خارجی بود که نشان دهنده جایگاه محدود ما در این عرصه است.

عطش جامعه ایرانی برای فناوری های ملموس

یکی از نکات قابل توجه نمایشگاه، استقبال بی نظیر مردم از ربات وارداتی بود. این استقبال نشان داد که جامعه ایرانی تشنه فناوری هایی است که ملموس و قابل لمس باشند. ابزارهایی مانند چت بات ها و نرم افزارهای هوشمند هرچند کاربردی هستند، اما نمی توانند به اندازه رباتی که راه می رود و تعامل فیزیکی دارد، هیجان انگیز باشند.

ضعف در بومی سازی فناوری های نوین

یکی از بزرگ ترین مشکلات ایران در حوزه فناوری، ناتوانی در بومی سازی است. ما بیشتر به مصرف کننده تبدیل شده ایم تا تولیدکننده. این مسئله در درازمدت نه تنها ما را از جریان اصلی فناوری جهان عقب نگه می دارد، بلکه باعث وابستگی دائمی به شرکت ها و کشورهای خارجی خواهد شد.

فرصت های از دست رفته برای ایران

ایران می توانست با سرمایه گذاری در بخش های خاص مانند ربات های امدادی یا پزشکی، جایگاهی ویژه در سطح منطقه پیدا کند. اما عدم توجه به این حوزه باعث شده فرصت های طلایی یکی پس از دیگری از دست برود. اکنون، حتی کشورهای منطقه نیز به سرعت در حال سرمایه گذاری در حوزه رباتیک هستند و خطر عقب ماندگی ایران بیش از گذشته احساس می شود.

اهمیت ترکیب هوش مصنوعی و رباتیک

امروز ربات ها بدون هوش مصنوعی ارزش محدودی دارند. چین به خوبی این موضوع را درک کرده و توسعه ربات ها را با هوش مصنوعی گره زده است. ترکیب این دو فناوری به ربات ها قدرت تصمیم گیری مستقل می دهد. در حالی که ایران هنوز درگیر پیاده سازی چت بات های ساده است، جهان در حال طراحی ربات هایی است که می توانند به طور خودکار محیط را درک کنند و واکنش مناسب نشان دهند.

نقش نمایشگاه ها در افزایش آگاهی

نمایشگاه هایی مانند الکامپ می توانند فرصتی برای فرهنگ سازی و افزایش آگاهی عمومی باشند. اما زمانی که این نمایشگاه ها بیشتر به نمایش محصولات خارجی محدود شوند، عملاً نقش خود را از دست می دهند. ما باید این نمایشگاه ها را به بستری برای معرفی دستاوردهای داخلی و ایجاد انگیزه برای جوانان تبدیل کنیم.

آینده ای که در چین و آمریکا ساخته می شود

امروز دیگر تردیدی وجود ندارد که آینده رباتیک در چین و آمریکا رقم می خورد. این دو کشور با سرعتی حیرت انگیز در حال رقابت هستند و ایران فعلاً تنها نظاره گر است. اگر اقدام جدی صورت نگیرد، سهم ما از این آینده تنها عکس گرفتن با ربات های خارجی در نمایشگاه ها خواهد بود.

نمایشگاه الکامپ امسال بار دیگر نشان داد که جامعه ایرانی آماده پذیرش فناوری های نوین است اما زیرساخت های تولیدی کشور همگام با این عطش پیش نمی رود. اگر بخواهیم از تماشاچی به بازیگر تبدیل شویم، باید سرمایه گذاری هدفمند، حمایت دولتی و بومی سازی فناوری را در اولویت قرار دهیم. آینده به سرعت در حال شکل گیری است و اگر امروز اقدام نکنیم، فردا بسیار دیر خواهد بود.