بررسی عمیق مفهوم "خانه":معماری ایرانی

مقدمه

 این پروژه به بررسی  مفهوم"خانه" به عنوان یک نوع معماری و همچنین بخشی از زندگی روزمره و هویت ما می پردازد، که فراتر از هر مکان فیزیکی می رود و رابطه ما با خودمان، دیگران و جهان پیرامون را بازتاب می دهد. مفهوم "خانه" در ایران و جهان در چند دهه گذشته تغییرات قابل توجهی را تجربه کرده است، اما می توان گفت که در ایران، نقطه عطف این تغییرات در دهه 1950 بود. در آن زمان به دلیل افزایش جمعیت شهری و افزایش درآمد ناشی از نفت و سیاست های نادرست دولت، "خانه" به یک کالای سرمایه ای سودآور برای تولید سرمایه تبدیل شد. این روند در دهه 1970 توسط دولت به صورت بیشتری بیروکراتیک شد و "خانه" و مسکن به مهم ترین زمینه سرمایه گذاری در ایران تبدیل شد.

جستجو برای معنای معاصر "خانه" 

اما برای ما در فرآیند طراحی "خانه شماره 10 جلفا"، فرصتی برای جستجوی یافتن یک معنای معاصر و عمیق تر از "خانه" وجود دارد. بنابراین، این پروژه به دنبال برقراری تعامل مؤثر با محیط خود است و قصد دارد یک مکان امن و آرامی باشد که بتواند بخشی از آرامش از دست رفته ساکنان خود را بازیابی کند. حال سوال این است که آیا با بازیابی یک معنای معاصر از "خانه" در پاسخ به شرایط کنونی، می تواند فضای زندگی بهتر و مقاوم تری برای انسان ها در این جغرافیای دشوار و در برابر این چالش ها فراهم کند؟

محل قرارگیری پروژه: جلفا 

"خانه شماره 10" در محله جلفا واقع شده است، کنار کلیسای وانک که محلی است که 400 سال پیش توسط فرمان شاه عباس صفوی برای انتقال ارمنیان از زاینده رود به اصفهان مشخص شده بود. کلیسای وانک، کلیسای مریم، بیت الحم، میدان جلفا و خانه های تاریخی همچنان به عنوان شواهد ملموسی از معماری و نحوه زندگی آن مردم باقی مانده اند. امروزه ارمنیان بیشتری از ساکنین این محله را تشکیل نمی دهند زیرا جمعیت قابل توجهی از آن ها در دهه های اخیر مهاجرت کرده اند. و از طرف دیگر، به دلیل موقعیت و پتانسیل گردشگری این محله، بسیاری از فضاها به کافه ها و رستوران ها تبدیل شده اند که این محله را به مکانی برای شهروندان و گردشگران برای گذراندن اوقات فراغت تبدیل کرده اند.

پیامدهای تغییرات اجتماعی و فرهنگی

 در این فرآیند، "خانه" و اقامت دائم که قبلاً در این منطقه وجود داشت، به شدت کاهش یافته و فضاهای تجاری و گردشگری جایگزین شده اند. این روند، اگر بدون برنامه ریزی و در نظر گرفتن همه جوانب مسأله ادامه یابد، پیامدهای منفی خواهد داشت. یکی از مهم ترین پیامدهای آن از دست دادن "ساختار اجتماعی" است. حالا سوال این است که چگونه "خانه" و مسئله اقامت، به عنوان مهم ترین اجزای شهر، می توانند در تغییرات فیزیکی، اجتماعی و فرهنگی محیط اطراف مؤثر باشند؟

منبع:آرچی دیلی